به گزارش خبرگزاری فارس، روزنامه «فایننشال تایمز» در گزارش با اشاره به نحوه پوشش خبری شبکه الجزیره و العربیه از تحولات مصر، نوشت رفتار این شبکهها انعکاسدهنده مواضع کشورهای حامی آنها است.
«عبیر علام» در ابتدای این یادداشت مینویسد دو سال قبل زمانی که انقلابهای عربی شکل گرفت، شبکه قطری «الجزیره» نقشی کلیدی در حمایت از مخالفان دولتهای استبدادی به خصوص در مصر داشت.
وی میافزاید: اما حالا، با گذشت دو سال از آن زمان، پلاکاردهایی در خیابانهای مرکز قاهره به چشم میخورد که لوگوی «الجزیره» را کنار دستهای خونی به تصویر کشیده و روی آنها نوشته شده است «خبرساز: فتنه و فتنههای دیگر» که این جمله اشارهای است به شعار «نظر و نظرهای دیگر» شبکه الجزیره. امروز فعالان مصری از این شبکه به دلیل حمایت از «محمد مرسی» رئیسجمهور منتخب مصر و انتقاد از مخالفان بد میگویند.
سقوط جایگاه الجزیره نشاندهنده تغییر ساختار قوا در منطقه است. قطر که برای حمایت از دولت اسلامگرای مصر 8 میلیارد دلار هزینه کرده بود، حالا با سقوط مرسی متحمل ضربه بزرگی شده است. جایی که عربستان و امارات متحده عربی که در ابتدا با انقلابهای منطقه مخالف بودند، از برکناری مرسی به دست نظامیان حمایت کردند. تحلیلگران میگویند این تغییر وضعیت نشاندهنده این است که رویکرد شبکههای پانعرب تا چه حد منعکسکننده سیاستهای دولتهای متبوعشان است.
رویکرد الجزیره که معمولا از آن به عنوان سلاح نرم سیاست خارجی قطر یاد میشود، در طول دو سال گذشته، حمایت آشکار این کشور غنی از منابع گازی از تغییر رژیمها در منطقه را بازتاب میداد. تا جایی که حتی برخی میگویند این شبکه قوه محرکه اعتراضات در «بهار عربی» بود.
در مقابل، خبرنگاران شبکه عربستانی «العربیه» که اصلیترین رقیب الجزیره در جهان عرب به شمار میآید، دو سال قبل در خیابانهای مصر به ستوه آمدند، چراکه این شبکه مخالف انقلاب بود.
هنوز هم نوع پوشش خبری تحولات در منطقه نشاندهنده مواضع دولتهای منطقه خلیج است. در حالی که الجزیره اقدام ارتش در برکناری مرسی را یک «کودتا» خواند و میلیونها نفری را که علیه او تظاهرات کرده بودند به خشم آورد، العربیه این تحولات را «اعتراضات مردمی» خواند و موجب تحسین مخالفان از خود شد.
روز دوشنبه هم وقتی بیش از 50 تظاهراتکننده که اغلب آنها اسلامگرا بودند در برابر دفتر گارد ریاستجمهوری در قاهره کشته شدند، الجزیره روی این موضوع تمرکز کرد و آن را پوشش خبری داد، اما در مقابل العربیه تلاش کرد این موضوع را کماهمیت جلوه دهد و توضیحات ارتش مبنی بر اینکه مورد حمله قرار گرفته است را پوشش خبری داد.
مخالفتهای عمومی با «الجزیره» بیش از همه در کنفرانس خبری ارتش مصر بروز پیدا کرد، جایی که یک خبرنگار ایستاد و خواستار اخراج خبرنگارا الجزیره از کنفرانس شد. این درخواست با شعار «بیرون، بیرون» دیگر خبرنگاران همراه شد و خبرنگار الجزیره مجبور به ترک جلسه شد.
حالا اعتراضات به داخل الجزیره هم کشیده شده است. گزارش شده است که حدود 22 خبرنگار الجزیره در مصر و قطر در اعتراض به پوشش جهتدار اخبار، استعفا دادهاند. البته الجزیره تاکنون از تائید تعداد خبرنگاران مستعفی خودداری کرده است.
«سعود الخطیب» کارشناس رسانه مستقر در جده میگوید مخالفتها با الجزیره نشاندهنده مشکل جدی رسانههای عربی است که همه آنها ادعای بیطرفی دارند، اما در عمل موضعی هماهنگ با دولتهایشان میگیرند.
وی میافزاید: عموما، شبکههای پانعرب پوشش حرفهای از تحولات ندارند. هر دوی این شبکهها دستور کار سیاسی خاص خودشان را دارند و به این واقعیت توجهی ندارند که وضعیت سیاسی خیلی زود تغییر میکند. تصاویری که آنها استفاده میکنند و کارشناسانی که از آنها مصاحبه میگیرند، نشاندهنده دید این شبکه به وقایع است، نه آنچه که واقعا رخ داده است.
«سلطان القاسمی» تحلیلگر مستقر در دبی هم میگوید الجزیره تا پیش از این شبکه مورد علاقه اسلامگراها بود و حامیان دیگر جناحهای مصری علاقهای به آن نداشتند. به گفته وی، شبکههای عربی در حالی اخبار مصر را پوشش میدهند که عموما توجهی به موضوعات جنجالی نظیر نقض حقوق بشر در کشورهای خود ندارند.
وی در پایان میگوید: نوع پوشش خبری هم الجزیره و هم العربیه از تحولات اخیر، در واقع نشاندهنده نوع نگاهی بود که کشورهای مالک آنها به این تحولات دارند. مخالفان لیبرال عموما در الجزیره نمود بیشتری داشتند و در مقابل اسلامگرایان در الجزیره بیشتر دیده میشدند. آنها تحولاتی مشابه را پوشش میدهند، اما نوع نگاه و تمرکز آنها بر وقایع آنقدر متفاوت است که شما فکر میکنید این دو شبکه اخباری از دو کشور متفاوت را پوشش دادهاند